BATIK (dok.Salakanagara)

Batik the salah sahiji produk budaya bangsa Indonesia. Batik mangrupa gambar rupa-rupa nu dijieun ku malam make canting dina boéh atawa lawon. Aya karémbong batik, samping batik, sarung batik, taplak batik, jeung réa deui. Dina kamekaranana, batik ngalaman parobahan corak, téknik, jeung prosés fungsi alatan jaman jeung pangaruh ti budaya séjénna. Batik diwangun ku dasar artistik nu berkembang luyu jeung tungtutan jaman. Karajinan batik mindeng diturunkeun dina kulawarga pikeun generasi. Patalina jeung identitas budaya rahayat Indonésia sarta ngaliwatan harti simbolik ti kelir sarta desain, ngébréhkeun kreativitas sarta spiritualitas. Karageman wangun ragam hias pohara dipangaruhan ku faktor adat istiadat anu béda situasi, kondisi, sarta senimanna. Tapi kabutuhuan ka ragam hias kamotivasi ku kabutuhan artistikKu lantaran, salah sahiji ciri manusa Indonésia nya éta artistik. Daya artistik anu kuat kaungkab dina sagala rupa ciptaan artistik sarta karajinan anu pohara éndah.

Konsép artistik tredisi seni rupa Indonésia nyaéta perwujudan ti ajén-ajén integral minangka perpaduan ti dualisme anu silih ngalengkepan, "konsép dwitunggal". Ku lantaran éta, seni rupa tradisional Indonésia loba kaungkab dina wangun ragam hias anu boga sipat dekoratif, simbolik, sarta dinamis.
Ragam hias nyaéta bagian anu teu bisa dipisahkeun ti ciri tekstil Indonésia. Ragam hias ogé ngagambarkeun ayana béda suku bangsa, wewengkon, sarta dusun. Ku kituna, bangsa Indonésia ngabogaan kabinekaan ragam tekstil. Ieu bisa ngagambarkeun kakayaan budaya bangsa Indonésia.
Asal Usul Batik

Batik minangka pakasaban diproduksi ku para wirausahawan sarta didagangkeun ku para padagang di sapanjang basisir kalér pulo Jawa, ti Indramayu, Cirebon, Tegal, Pekalongan, Kudus, Rembang, Lasem, Tuban, Gresik, Bangkalan, Sampang, Pamekasan, Madura, Tanjungbuni, Sampang, Sumenep, nepi ka Sidoarjo. Di jalur tengah sarta kidul Pulo Jawa batik diproduksi di Mojokerto, Tulungagung, Trenggalek, Ponorogo, Pacitan, Wonogiri, Klaten, Banyumas, sarta Tasikmalaya. Golongan pangusaha ti Solo, sarta Yogyakarta ogé nyieun batik pikeun didagangkeun.

Baheula, Garut, Ciamis, Lampung sarta Jambi ngahasilkeun batik minangka pakasaban. Di wewengkon-wewengkon kasebut, aya cukup loba masarakat pengrajin batik, sarta maranéhanana berkelompok di désa-désa nu tangtu. Maranéhanana saterusna ngaotivasi pertumbuhan pembatikan pikeun aktivitas perdagangan, boh perdagangan local, boh mancanagara. Wirausahawan anu ancrub dina perdagangan batik umumna asalna ti golongan sosial ékonomi tengahan, nya éta disebutna haji.
Jenis sarta corak batik tradisional kawilang loba pisan, tapi corak sarta variasina luyu jeung filosofi sarta budaya unggal wewengkon anu rupa-rupa. Khasanah budaya bangsa Indonésia anu beunghar geus nyorong lahirna sagala rupa corak sarta jenis batik tradisional kalayan ciri kahususanna sorangan. Umumna, ngaran ragam hias batik basisir kalér Jawa asalna ti ngaran barang, mitologi, doa, harepan, sarta kajadian.Ngaran barang loba dipaké pikeun méré ciri ngaran wanda hias. Barang kasebut umumna aya di lingkungan kira-kira sarta geus akrab dina kahirupan maranéhanana. Ngaran wanda hias anu asalna ti pepelakan, contona kembang kapas, kembang waluh, pacar cina, lung-lungan, sulur-suluran, sekar jagat, kawung, kembang seruni, kembang mawar, cempaka kantil, cau bali, ganggeng, sarta sajabana.

Ngaran wanda hias anu asalna ti sato, contona urang ayu, iwak etong, kotok alas, dara kipu, sawat gunting, gemek setekem, manuk branjangan, sarta sajabana. Ngaran wanda hias anu asalna ti alam barang contona mega mendung, wadasan sunyaragi, piring aji, kapal kandas, sarta sajabana.[1] Ngaran wanda hias anu asalna ti wangun geometris sarta nyarupakeun anyaman, contona, banji, krompol, kijing doyong, nitik, sarta sajabana. Ngaran wanda hias ti wangun manusa jarang dipaké pikeun wanda hias batik basisir jawa, iwal ti wayang.

Mitologi dianggap minangka hiji carita anu narik ati, ku kituna mindeng diomongkeun. Ngaran wanda hias anu asalna ti mitologi antara séjén naga seba, paksi naga liman, burak, gua sunyaragi, sangkuriang, jeung sajabana. Doa mangrupa harepan anu dipanjatkeun ka pangéran anu maha kawasa. Sacara simbolik, pamaké sandang anu bersangkutan nampa panangtayungan ti pangéran. Ieu kawas harepan masarakat pikeun nyatujuan ngaran lawon batik, contona, sidamukti, sidamulya, sidaluhur, nurlaila, jeung sajabana. Hiji kajadian dianggap ngabogaan ajén memori anu dina ku kituna pikeun diabadikeun jadi ngaran lawon batik, contona granat muncrat, usdek, jeung sajabana.

Rujukan
1. (id) Drs. Hasanudin, M.Sn (2001) Batik Pesisiran, Melacak Pengaruh Étos Dagang Santri pada Ragam Hias Batik. Bandung: Kiblat Buku Utama
2. Danadibrata,R.A. (2006) Kamus Basa Sunda. Bandung:Kiblat Buku Utama
3. UNESCO Culture Sector-Intangible Heritage
4. Pesona Batik: Sejarah Batik(Situs Diakses ping 3 Nopember 2011)
5. Sejarah Batik (Diakses ping 2 Nopember 2011)