PURNAMAAN DI SUKAWAYANA

Ku Aan Merdeka Permana (Dok. SALAKANAGARA )

Ritual Mandi Suci di Palabuanratu
Dina Jaman Pajajaran

RITUAL mandi suci di muara walungan, geus jadi tradisi dina jaman Pajajaran. Ti mangsa ka mangsa, dina jamanna raja-raja Pajajaran, biasa ngayakeun mandi suci di muara Cimandiri atawa di muara Sakawayana, sisieun Samudera Béach Hotél, Palabuanratu.


GENEP bulan sanggeus Sri Baduga Maharaja dibenum jadi raja munggaran Pajajaran (1821 Maséhi), aya ramalan bakal datangna musibat lini (gempa). Poéna, bulanna, geus ditangtukeun. Ku sabab kitu, dua poé saméméhna, Sri Baduga Maharaja dibarengan ku Purohita (pandita agung), mingpin sabagéan ambarahayat pikeun ngayakeun upacara mandi suci di sisi muara Walungan Cimandiri. Ana balikna deui ka Pakuan, sababaraha pal saméméh asup ka lawang saketeng, enya we musibat lini datang. Harita nu perlaya aya 30 urang sabab maranéhna teu percaya kana ramalan.

Di muara Cimandiri ngayakeun upacara mandi suci téh lain rék nolak bala, sabab ceuk ukuran jaman harita, lamun Alloh geus nyieun putusan, manusa mah kari tumamprak. Paling usaha satékah polah kumaha sangkan bahaya anu datang teu loba nyieun korban. Dina éta upacara mandi suci ogé saréréa niat nyusikeun diri, ménta pangampura ka nu murbeng alam, sangkan mun téa mah kudu cilaka tepikeun ka tiwas, dosa-dosa salila hirup, bisa nampa pangampura.

Upacara mandi suci dina jaman Pajajaran téh disebutna Nyimprén. Biasana, lamun boga kagundah haté, boh raja boh kulawadetna, sok ngayakeun upacara nyimprén. Putri Kanditan, putrana Sri Baduga Maharaja, anu di Palabuanratu jeung Sancang katelahna Ibu Ratu Kidul (lain Nyi Roro Kidul), samangsa jumenengna sok ngayakeun upacara Nyimprén. Putri Kanditan boga haté anu gundah sawaktu inyana ditundung ti Karaton Pakuan sabab katarajang panyakit budug ladang diwerejit deungeun. Putri Purnamasari, putrana Prabu Séda raja pamungkas Pajajaran, ogé kungsi ngayakeun upacara nyimprén di Muara Sakawayana, sabab hariwang ku nasib nagara katut ibu-ramana di karaton. Inyana ku ingkang rama dipiwarang ngungsi ka pakidulan sabab nagara dirurug musuh ti Banten. Aya deui salah sahiji putra Sri Baduga Maharaja ti selirna nu kadua, nu namina Nyai Aya Déwi Prianingrum Lestari. Ieu gé kungsi ngayakeun upacara Nyimprén. Ceuk sakaol, upacara Nyimprén téh terus dipilampah tepika ieu jaman, tempatna di muara Sakawayana, sanajan teu bisa kabireungeuh ku panon lahir.

Tata-cara upacara téh kieu. Nu boga maksud, ngeueum manéh di tengah cai. Geus kitu, sababaraha iangan ngerelepkeun manéh ka jero cai bari neneda ka nu murbeng alam. Ari di darat, sabubuhan dayang arémok macakeun jangjawokan semu haréwos. Salah saurang nu jadi pejang sora (juru mamaos), nembangkeun lagu-lagu buhun. Kieu rumpakana :


Mustina pamanah rasa
Eulang balik nalakan asa
Bilih eusi ratu cameta
Urang malikan agunganana
Nutur sieur calikan asih
Meueur-meueurna sacekelanana
Tatihan talapak nata sajalarna ati
Geuning putri taya ilarna
Tuh, labuan gelar cai
Gurulung, juralung-jularang jalirna jangji
Cai alir sarasana panénjoan
Panénjoan waler ulur tilarna mah


Ajénna ajénna awih pisétra
Yang yang gulung patrinama sétra
Cah ni dieu na kana salira
Wersih ragrag hadé pan wadahna
Ajén-ajénna na ampih ti putri
Yang-yang gulung panggihkeun guna
Yap ti putri déwi ratu muja
Manjangkeun wasuh galuhan kana ... ***

Comments

Post a Comment

Saumpamina aya nu peryogi di komentaran mangga serat di handap. Saran kiritik diperyogikeun pisan kanggo kamajengan eusi blog.

Popular posts from this blog

NGARAN PAPARABOTAN JEUNG PAKAKAS

1. Patik = paranti nuar tatangkalan jeung meulahan suluh anu galede 2. Baliung = paranti nuar tatangkalan 3. Kampak = paranti meulahan suluh anu laleutik (dahan) 4. Balincong = matana dua, anu lancip pikeun nugar barangkal, bagian anu rubak pikeun ngagalo taneuh 5. Parang = paranti babad galeng, rubak ka tungtungna 6. Arit = paranti ngala jukut 7. Bedog = paranti nuar awi, paranti nutuhan dahan kai 8. Gobang = leuwih panjang ti bedog 9. Pedang= leuwih panjang ti gobang, sok dipake parabot perang 10. Kolewang = pedang pulisi jaman belanda, dina gagangna make panghalang 11. Betekok = bedog pondok (bedog si cepot) 12. Abir = peso rubak paranti nyacag daging 13. Kujang = peso anu seukeut tukang jeung hareupna 14. Sekin = bedog kapalang, lencop ka congona 15. Balati = sarua jeung sekin
Baca lebih lengkap »

Masrahkeun Calon Panganten Pameget ( Conto Pidato )

Nyanggakeun bilih aya nu peryogi kanggo conto pidato dina raraga masrahkeun calon panganten pameget, dihandap aya 3 (tilu) conto anu tiasa di angge, wilujeng : Conto ka-1 Bismillaahirrahmaanirrahiim, Assalamu'alaikum Wr.Wb. Alhamdulillahi rabbil 'alamiin, washalatu wasalamu ala asrofil anbiyai walmursalin wa'ala alihi washohbihi ajmain. Robbisrohli sodri, wayasirli amri wahlul ukdatamillisaani yafqohu qouli. Para wargi anu sami dimulyakeun ku Alloh, sumangga urang sami-sami nagdo'a ka nu kagungan ieu alam katut sapangeusina, urang neda jiad ijabahna mugia ieu pamaksadan ginanjar karahayuan. Dulur-dulur anu sami kumpul, sanak baraya nu pada aya, sepuh anom jaler istri, kalayan asmana sepuh miwah kulawargina cep..........Tipayun mugi sih panghaksami, reh sim kuring saabringan, cunduk rusuh datang geura, tanding walik muru pasir, tanding julang muru rangrang, tanding jogjog moro mondok, moro panonobanana. Dupi anu dimaksad, ieu nganteur nu teu lu
Baca lebih lengkap »

Sisindiran, Paparikan, Rarakitan Jeung Wawangsalan katut contona

*SISINDIRAN* Sisindiran téh asalna tina kecap sindir, anu ngandung harti omongan atawa caritaan anu dibalibirkeun, henteu togmol. Luyu jeung éta, dina sastra Sunda anu disebut sisindiran téh nyaéta karya sastra nu ngagunakeun rakitan basa kalawan dibalibirkeun. Dina sisindiran, eusi atawa maksud anu dikedalkeun téh dibungkus ku cangkangna. Wangunan sisindiran téh kauger ku purwakanti, jumlah engang dina unggal padalisan, jeung jumlah padalisan dina unggal padana. Ku kituna, sisindiran téh kaasup kana wangun ugeran (puisi). Upama ditilik tina wangun jeung cara ngébréhkeunana, sisindiran dibagi jadi tilu golongan nyaéta: (1) rarakitan; (2) paparikan, jeung (3) wawangsalan. Ditilik tina eusina, rarakitan jeung paparikan bisa dipasing-pasing jadi tilu golongan, nyaéta: (1) silihasih; (2) piwuruk; jeung (3) sésébréd. Conto sisindiran: Aya roda na tanjakan, katinggang ku pangpung jengkol. Aya ronda gogoakan, katinggang ku hulu kohkol.
Baca lebih lengkap »